Bróg z Sanoka

Dzisiaj takie obiekty, które kiedyś były przy wielu gospodarstwach znaleźć można już głównie w skansenach lub innych miejscach prezentujących dawne wyposażenie wiejskiego obejścia.

Bróg, bo o nim mowa to ruchomy dach przesuwany na czterech wkopanych w ziemię słupkach zwanych brożynami. Bróg służył do osłony składowanego pod nim siana, słomy lub zboża przed opadami atmosferycznymi – deszczem, śniegiem, gradem.

Brogi charakterystyczne były dla biedniejszych gospodarstw – zastępowały stodołę. Spotykane też były w gospodarstwach bogatszych, gdzie trzeba było gromadzić paszę dla dużej liczby zwierząt.

Bróg składa się z czterech słupów lub mocnych żerdzi, wbitych w ziemię tworzących plan kwadratu lub prostokąta. W słupach znajdują się otwory, w których umieszczone są kołki. Na kołkach opiera się rama dachu, dodatkowo przywiązywano ją drutem lub sznurkiem. Dach opuszczano lub podnoszono zmieniając położenie kołków, w zależności od wysokości składowanego pod nim siana lub słomy. W brogach najczęściej stosowano dach namiotowy czterospadowy, (stąd nazwa dach brogowy), rzadziej dwuspadowy.

Czasem bróg spełniał dwie funkcje – część dolna, obudowana deskami, służyła jako miejsce dla zwierząt (najczęściej chlew), wozownia lub magazyn, w części górnej, mającej formę zadaszenia na słupach, magazynowano słomę lub siano.


Bróg służył do przechowywania plonów, głównie zboża. Ręczne młócenie zboża odbywało się w przeszłości przez cały rok, ponieważ było niezmiernie pracochłonne. Zżęte zboże (powiązane w snopki) było przechowywane w stertach i, w miarę potrzeb, młócone.

Shares