W sercu Bieszczadów, w dolinie rzeki Solinki, pośród zalesionych wzgórz i szczytów, leży malownicza miejscowość Cisna. Choć dziś to popularne miejsce wypoczynku i przystanek na bieszczadzkim szlaku, historia tej niewielkiej osady sięga XVIII wieku i nosi ślady burzliwych dziejów regionu.
Początki Cisnej – Czasy Balów i Przemysłowego Rozkwitu
Cisna została założona w 1742 roku przez rodzinę Balów, jednego z najważniejszych rodów szlacheckich w południowo-wschodniej Polsce. Już w XIX wieku stała się lokalnym ośrodkiem przemysłu drzewnego i metalurgicznego – działały tu huty żelaza i tartaki. Wieś była otoczona gęstymi lasami bukowymi i jodłowymi, które dostarczały surowca do rozwijającej się gospodarki.
Cisna Kolejowa – Stacja na Skraju Świata
W 1898 roku otwarto wąskotorową kolej leśną z Majdanu przez Cisnę do Kalnicy, która znacząco wpłynęła na rozwój miejscowości. Kolej umożliwiała transport drewna z trudno dostępnych terenów Bieszczadów i przyciągała robotników oraz przedsiębiorców.
Duchowość i Tradycja – Kościół i Kapliczka
W centrum wsi znajdował się drewniany kościół rzymskokatolicki z XIX wieku, który w czasie II wojny światowej został zniszczony. Dziś w jego miejscu stoi nowa świątynia, ale zachowały się archiwalne zdjęcia przedstawiające pierwotny budynek, z charakterystyczną wieżyczką i drewnianym ogrodzeniem.
Na skrzyżowaniu dróg prowadzących do Wetliny i Majdanu stała także niewielka kapliczka z XIX wieku – świadectwo religijności i lokalnych tradycji. Dla mieszkańców i wędrowców była miejscem zadumy i modlitwy.
Wojna i Wysiedlenia – Najtrudniejsze Lata
Lata II wojny światowej i okres powojenny przyniosły Cisnej zniszczenie i ludzką tragedię. Miejscowość znalazła się w ogniu walk między Armią Czerwoną, Niemcami i oddziałami UPA. W wyniku działań wojennych oraz akcji „Wisła” w 1947 roku ludność łemkowska i ukraińska została wysiedlona. Wieś niemal całkowicie opustoszała.
Cisna Dziś – Pamięć Zaklęta w Fotografii
Po wojnie Cisna powoli odzyskiwała życie, stając się centrum turystyki bieszczadzkiej. Dziś jest znana z kultowej „Siekierezady”, schroniska PTTK i bieszczadzkiej kolejki wąskotorowej, która znów wozi turystów wśród górskich krajobrazów.
Jednak to dawna Cisna, z drewnianymi chałupami, kościółkiem, koleją i kapliczką – ta uchwycona na archiwalnych fotografiach – pozostaje w pamięci jako świadectwo kultury, pracy i życia dawnych mieszkańców Bieszczadów.
Cisna to nie tylko przystanek na trasie wędrówek, ale również miejsce, które przechowuje dziedzictwo pogranicza – kultury polskiej, łemkowskiej i ukraińskiej. Archiwalne zdjęcia, choć czarno-białe i niekiedy poruszone, pokazują żywą historię – domy, ludzi, wiarę i codzienność, które zniknęły, lecz nie zostały zapomniane.
